Objective: The objective of this study is to investigate the relationship between perceived level of "expressed emotion" of patients with bipolar disorder and their key relative and rate of relapse and admission and compliance to medication.

Method: This study included 60 patients with bipolar disorder and 60 relatives who have close relations with the patients. These relatives are called "key relative". The patients who had giyen consent to the study were interviewed before discharge from hospital. The patients were giyen Scale of "Level of expressed emotion" (LEE) and the relatives were giyen Turkish Expressed Emotion Scale (EE). In addition, two data forms rating demographics were used. The patients and the key relatives are grouped high and low EE according to mean of EE points and these two group are compared.

Results: There were significant differences between high and low EE subgroups in relapse and admission rates and compliance to medication. It was found that the rate of relapse, admission and compliance to medication were worse in high EE group than low EE group.

Conclusion: Expressed Emotion is an important component in prediction of relapse in patients with bipolar disorder. The subgroup "criticism-hostility" of EE has a major effect in prediction of relapse.

Amaç: Bu çalışmanın amacı kliniklerimizde izlenen bipolar bozukluğu olan hastalarla, bu hastaların 'anahtar akrabalarının' algıladıkları 'duygu dışavurumu' düzeyleri ile hastaların relaps sayıları, hastaneye yarış sayıları ve farmakolojik tedaviye uyumları gibi hastalıkla ilgili değişkenler arasındaki ilişkiyi araştırmaktır.

Yöntem: Çalışmaya bipolar bozukluk tanısı alan 60 hasta ve hastalarla birlikte yaşayan ya da yakın temas halinde bulunan, kendileri için ilişkilerinde önemli gördükleri anahtar akraba olarak tanımlanan 60 hasta yakını dahil edilmiştir. Çalışma için onay veren hastalarla, kliniklerden taburcu olma aşamasında görüşme yapılmıştır. Hastalara Duygu Dışavurum Düzeyi 'Level of Expressed Emotion' (LEE); yakınlarına da Duygu Dışavuruınu (DD) ölçekleri uygulanmıştır. Ayrıca hastalarla akrabaların sosyodemografik verilerinin ve hastalığa ait özelliklerin kaydedildiği birer veri formu kullanılmıştır. Hem akrabaların DD düzeyleri hem de hastaların LEE düzeyleri ortalamaya göre yüksek ve düşük olarak ayrılarak hastalığa ait değişkenlerle karşılaştırılmıştır.

Bulgular: Yüksek ve düşük DD alt grupları arasında relaps sayısı, hastaneye yatış sayısı ve ilaç tedavisine uyum açısından anlamlı farklar saptanmıştır. DD ve LEE düzeyleri yüksek olan gruplarda DD ve LEE düzeyleri düşük olan gruplara göre, hastaların relaps sayısı, hastaneye yatış sayısı ve farmakolojik tedaviye uyumları daha kötü bulunmuştur.

Tartışma ve Sonuç: Duygu dışavurumu bipolar bozukluğu olan hastalarda relapsı belirleyebilen önemli bir unsurdur ve özellikle 'Eleştiricilik-Düşmancıllık' ifadelerine dikkat edilmelidir.